Willem Cornelis Sickesz Sr. (1852-1916) was een jonge en zeer actieve ondernemer rond zijn 21ste was hij makelaar in koloniale waren, dreef een groothandel en importeerde ruwe rietsuiker en  zuidvruchten uit de Nederlandse koloniën van over zee (Nederlands-Indië). Zijn kantoor was aan de Herengracht zie het toenmalig (±1910) telefoonboek: Sickesz, W.C., Koopman, Herengracht 12. (Kant. Tel. No. 741) en hij had een magazijn aan de Brouwersgracht 152-156 te Amsterdam. 

Op 1-7-1892 kwam zijn broer Jozef Armandus Willem (1847-1924) ook in de zaak als zijn compagnon en gingen ze verder als Handelsvennootschap “Gebr. Sickesz”  

Te samen richten zij op 3-09-1898, naar aanleiding van de Kroningsfeesten en naar Amerikaans voorbeeld, “The American Lunchroom Cy” op. Nadat het pand aan de Kalverstraat te Amsterdam, voorafgaand werd verbouwd onder architectuur van F.W.F. Oldewelt (1865-1906) en A.J. Jacot (1864-1927) in opdracht van Carel Vogel, werd het pand Kalverstraat  hoek Jonge Roelensteeg betrokken. later in 1902 werd het pand in opdracht van W.C. Sickesz verder aangepast.

 

Een impressie van het pand

In dit etablissement kon men koffie drinken met gebak, de  lunch gebruiken en s’ middags thee drinken met lekkere zoetigheden en genieten van diverse fijne ijs soorten. Al deze heerlijkheden werden in eigen keuken en luxe brood,- en banketbakkerij bereid door top koks en patissiers.

Hun ondernemerschap was echter groter en ze zochten naar andere mogelijkheden. In het Nieuws van de dag van 7-12-1909 vinden onder mededelingen Hinderwet, een aanvraag voor vergunning aan de Handelsvennootschap onder firma Gebr. Sickesz én hare rechtverkrijgende, tot het oprichten van een inrichting tot het bewerken van koffie, cacao en specerijen in het perceel Brouwersgracht 152/156 met dertien elektromotoren met een gezamenlijk vermogen van 51¼ pk. Tot het aandrijven van verschillende werktuigen voor  het bewerken van koffie, cacao en specerijen, en aandrijven van drie hijstoestellen, zomede het opstellen van een lagedrukstoomketel van 16.4 m² verwarmingsoppervlak en twee pitten voor het branden van koffie en cacao. 

En eind 1909 starten de Gebr. Sickesz  de chocoladefabriek onder de naam   “The American Cocoa & Chocolate Cy  Gebr. Sickesz” aan de Brouwersgracht 152-156 te Amsterdam telefoon Nr. 741.

 In het toenmalig telefoonboek vinden we ook:

Gebr. Sickesz, Cacao- en chocoladefabriek, Brouwersgracht 156, Tel. Nr. 1200.

Gebr. Sickesz, Importeurs van ruwe rietsuiker en zuidvruchten,  Brouwersgracht 156, Tel. Nr. 741.

Naast de lunchroom in de Kalverstraat werd in 1911 de Chocolaterie Sickesz geopend, waar men uitstuitend de chocolade en cacao producten kon kopen, die waren geproduceerd door “The American Cocoa & Chocolate Cy  Gebr. Sickesz” aan de Brouwersgracht 152-156.

 

Inmiddels was het etablissement aan de Kalverstraat hoek Jonge Roelensteeg uitgegroeid tot een flink complex waar men niet alleen kon koffie drinken, lunchen of dineren, maar waar ook live muziek werd aangeboden.  Zie de advertentie uit het NRC van 1913.

 

We zien ook in de reclame advertenties in de landelijke  dagbladen dat  men  “The American Lunchroom Cy” moest bezoeken als men koos voor het optimaal genieten van een dagje Amsterdam.

 

Als men de inrichting van de lunchroom en de evenement zalen  bekijkt, beoogde de directie in navolging van de Amerikaanse dance palaces de grandeur en luxe uitstaling, met geheel in mahoniehout opgetrokken betimmeringen dit in combinatie met wit en geel marmer en behangsel van gele moiré-zijde, te evenaren.  Op het balkon was ruimte voor een strijkje. Als we de kranten publicaties hierover naslaan waren ze daar aardig in geslaagd.

Een blik op het Interieur aan de Kalverstraat

 

De naamsbekendheid van het etablissement en het kwaliteitsniveau van hun producten uit de eigen luxe brood,- banketbakkerij en niet te vergeten de keuken, waren beroemd en kende ook landelijk bekendheid en grote faam. De jaarlijkse verkoop van Paas,- en Pinksterbroden chocolade Paaseieren, Banketletters en Kerstbroden konden rond de feestdagen alleen op bestelling  worden geleverd en was een jaarlijks terug kerend fenomeen, waarvoor men in de rij stond.     

 

Na het oprichten van het Handelsregister van de Kamers van koophandel en fabrieken te Amsterdam rond 1921, is het reilen en zeilen van de firma goed te volgen. Zo wordt op 25-04-1921 als eerste registratie opgenomen van de statuten van N.V. The American Lunchroom Company met als onder titel (N.V. De Amerikaansche ontbijtzaal Compagnie) In het zelfde jaar, 30 juni worden de drie zonen van W.C Sickesz (1852-1916) benoemd in de raad van commissarissen en beheer.

Johannes (1-03-1884) als lid raad van beheer.

Willen Cornelis (18-12-1886) als Commissaris.

Roland Herman (3-12-1889) als Commissaris. 

Deze Gebroeders vormen nu het bestuur van de firma en runnen het bedrijf in succesvolle en minder succesvolle periodes.

Een van de mindere periode is zeer zeker de 1ste wereldoorlog 1914-1918 niet zo zeer voor “The American Lunchroom Cy” maar door stagnerende en onregelmatige aanvoer van grondstoffen voor productie van cacao en chocolade producten, in de periode na de oorlog, en de moordende concurrentie  was het moeilijk om te voldoen aan vraag en aanbod. Met gevolg dat de prijzen in negatieve zin onderdruk kwam te staan en de producten telkens goedkoper werden aangeboden.  Zie advertentie van 30-09-1921 uit het dagblad “Het Centrum”

 

Om in het chocolade en cacao bedrijf de problemen het hoofd te bieden. werd er 1-11-1922 de N.V. Verkoopkantoor voor Chocolade producten in het leven geroepen en hield kantoor aan de Herengracht.  Dit was een samenwerking tussen de Gebr. Sickesz en Kwatta te Breda. Deze samenwerking heeft tot eind 1924 stand gehouden.

Wat ook een reden voor deze beëindiging was, een verschil van inzichten ten aanzien van de productie methodiek. Toentertijd was een strafcultuur in deze branche  gebruikelijk. Als productie personeel zich  niet aan de regels hielden werd er bijvoorbeeld bij te laat komen of het niet houden aan bedrijfsregels, een korting op het loon toegepast. Deze methodiek was voor Willem Cornelis (1886-1971) de aanleiding om voor een andere weg te kiezen. In zijn overtuigingen en visie paste een beloningssysteem beter. Door het toekennen van een bonus  boven het normale weekloon bij leveren van goede prestatie. Ook een positieve instelling om in het productie proces bij te dragen aan het verbeteren van de productiviteit en kwaliteit moest volgens hem beloond worden. Hij heeft hiervoor een systeem uitgewerkt dat hij later in zijn fabriek heeft toegepast.

Hij startte 2-06-1924 een eigen chocolade fabriek de “N.V. Holland-Zwitsersche Chocoladefabriek” aan de Schinkelkade te Amsterdam zie dossier 22635 KvK Amsterdam. Dit kwam hem te staan op een arbitrage zaak met Kwatta die inmiddels de Cacao en chocoladefabriek Gebr. Sickesz aan de Brouwersgracht had overgenomen.  Door dat Willem Cornelis Jr. dus, zich terugtrok ging de oude firma Gebr. Sickesz verder als N.V. Cacao-Chocoladefabriek Gebr. Sickesz bij acte Nr. E-10980 dossier 25225 opgenomen in het handelsregister van de kamer van koophandel en fabrieken te Amsterdam, onder de invloedsfeer van Kwatta Brede waarbij de familie van Iersel een grote vinger in de pap had.

De arbitrage zaak met Kwatta handelde om een concurrentie beding en vermenging van belangen. Daarmee zien we dat Willem Cornelis per 25-04-1925 commissaris af is bij “The Americian Lunchroom Cy” en zich ook terugtrekt per 7-01-1925 als commissaris van de N.V. Holland-Zwitsersche Chocoladefabriek. Hiermee is er een eind gekomen aan de bemoeienissen van W.C. Jr.  in het reilen en zeilen van de Lunchroom Cy. De zaak leidt uiteindelijk in 1936 tot een schikking tussen beide partijen van fl. 700.000,-

De andere twee broers blijven betrokken als lid raad van beheer en/of  commissaris van “N.V The American Lunchroom Cy” We zien wel wijzigingen in de statuten van de N.V,  aangepast aan de nieuwe situatie i.v.m. deel nalatenschap en overschrijving van de aandelen op naam. In de loop der jaren worden er verschillende bedrijfsdirecteuren benoemd die de dagelijks gang van zaken in goede banen moeten leiden.  

Na het overlijden van Johannes Sickesz 21-11-1935 wordt Roland Herman Sickesz (1889) benoemd tot waarnemend lid raad van beheer en later 22-02-1936 volgt zijn benoeming als lid raad van beheer. Tevens wordt de weduwe van Johannes (1884-1935) , Johanna Maria Plemp van Duiveland (1883) benoemd tot commissaris.

Eind 1947 wordt de bedrijfsuitoefening aangepast en wordt zoals omschreven Lunchroom, Restaurant en uitzending van maaltijden brood en gebak uit eigen brood,- en banketbakkerij een nieuwe weg in geslagen. Half 1949 wordt de dochter van W.C. Jr.(1886) Maria(1923)  benoemd als commissaris evenals haar neef de zoon van Roland Herman(1889) Roland (1922)

Eind 1958 en wel 8 december zien we dat alle nazaten van Willem Cornelis  Sickesz Sr. (1852-1916) middels een aanvraag tot wijziging Nr. AL-20174 voor het dossier 6818 van het Handels register van de kamer van koophandel en fabrieken uittreden als lid van de raad van beheer en als commissaris. En een adreswijziging wordt doorgevoerd van het kantoor naar de Westzijde 30 te Zaandam. Hierbij is het doek gevallen voor de familie Sickesz als eigenaren van dit etablissement aan de Kalverstraat hoek Jonge Roelensteeg te Amsterdam.

Per dezelfde datum wordt er een aanvraag tot wijzing ingediend voor het dossier 6818 onder Nr. AL-20175 tot het benoemen van commissarissen: 

G. Heijn (22-11-1895), J. Heijn (28-101897), J.W. de Vries (31-10-1897) en J.H.E.N van Heuveln (15-09-1904) Hiermee is de “The American Lunchroom Cy” overgegaan in andere handen en werd het bedrijf aangestuurd door de fam. Hein de als nu bekende grootgrutter te Zaandam.  Na de overname door familie (Albert) Heijn wordt de lunchroom eerst omgedoopt tot American Corner en later tot Albert’s Corner.

Ger Roos, Blokker (12 nov 2019)

 

Bronnen: fotomateriaal, advertenties:  Beeldenbank GAA te Amsterdam, KvK Amsterdam en het digitaal kranten archief van de Koninklijke bibliotheek, Den haag.